Pieter en Wessel Bootsma, vader en zoon, runnen Sleepbedrijf Bootsma in het Friese Makkum. Enkele jaren geleden gebeurde wat senior eerder nooit voor mogelijk had gehouden: Wessel koos voor een toekomst als schipper in het familiebedrijf. Mogelijk stapt hij op termijn in de voetsporen van zijn vader.
Bij binnenkomst in het kantoor van Sleepbedrijf Bootsma in Makkum valt het oog van het bezoek direct op een prachtige foto in de hal. Een kleine sleepboot, van 23 bij 8 meter, dat een enorm schip van 3000 ton achter zich aan sleept over het IJsselmeer. “Eigenlijk valt dat nog wel mee”, zegt Wessel Bootsma. “We slepen ook aardappelboten van 8000 ton vanaf Harlingen de haven uit.”
Pieter: “Zo’n klus doen we wel samen met twee sleepboten van partners met wie we samenwerken.”
Pieter en zoon Wessel Bootsma draaien hun hand niet om voor uitdagende opdrachten. Vader en zoon hebben zich met hun sleepbedrijf gespecialiseerd in bijzondere transporten. Ze runnen hun bedrijf in het Friese Makkum samen met Annelies (Pieters vrouw en de moeder van Wessel) die de boekhouding verzorgt en geregeld als taxichauffeur dient om de mannen weer thuis te krijgen. Bovendien heeft de onderneming twee man personeel in dienst, twee stuurmannen.
Geen dag is hetzelfde bij het sleepbedrijf, dat Pieter Bootsma in 1991 begon. “De afwisseling maakt ons werk zo leuk”, zegt Wessel. “De ene keer sleep je een aardappelenschip de haven uit, de volgende dag vaar je zandbakken weg bij de Afsluitdijk en een andere keer begeleid je een peperduur schip van een luxe jachtenbouwer door smalle sluizen en vaargeulen richting zee.”
“Het is alsof we iedere dag weer nieuwe avonturen beleven in een jongensboek.”
Sinds 2019 is Wessel ‘met heel veel plezier’ in dienst bij zijn vader, waarvan de laatste drie jaar als schipper na het afronden van zijn binnenvaartopleiding. Dat hij zo bezeten is van het schippersvak en alles wat er komt kijken bij het sleepwerk had Pieter tien jaar geleden niet voor mogelijk gehouden. “Wessel had als puber nooit de ambitie om in het bedrijf te stappen”.
Wessel: “Nee, op de middelbare school had ik nooit het idee dat ik later zou willen gaan varen. Zo’n weekje in de schoolvakantie vond ik wel leuk, maar meer ook niet.” Pieter: “Als mensen vroegen of hij er later zijn vak van wilde maken reageerde hij altijd met één woord: kansloos. Nou prima, zeiden mijn vrouw en ik tegen elkaar. Je moet vooral iets doen waar je hart ligt.”
Wessels hart klopte sneller voor een baan bij Defensie, maar dat bleek het ook niet te zijn en na een jaar stopte hij met zijn opleiding. “Toen ben ik toch maar gaan varen. Ik heb eerst een jaar als matroos op een containerschip gewerkt in combinatie met mijn binnenvaartopleiding. Ik voer vooral over de Rijn: Rotterdam, Antwerpen en Gernsheim in Duitsland. Het was altijd twee weken op en twee weken af.”
Toen een matroos stopte in het bedrijf van zijn vader kreeg Wessel de vraag of hij hier wilde komen werken. Pieter: “Ik vond het belangrijk dat Wessel eerst ergens anders zou gaan varen en dat had hij op dat moment een jaar gedaan.”
Wessel: “Ik vond het zelf ook leuk om eerst eens wat anders te zien in de binnenvaartwereld. Op het containerschip zat ik op een vast traject, het was elke week hetzelfde reisje, elke week dezelfde terminals om te laden en te lossen en dat had ik na een jaar wel gezien. Ik wilde meer afwisseling.” En aldus geschiedde wat Pieter Bootsma jaren eerder niet voor mogelijk had gehouden: zijn zoon stapte in het sleepbedrijf.
Even terug in de tijd. In tegenstelling tot Wessel was Pieter Bootsma al vanaf jonge leeftijd gegrepen door het water en vooral door de zeevaart. “Ik ben opgegroeid in Kornwerderzand, een dorpje op de Afsluitdijk. Mijn vader werkte als onderhoudsmonteur aan bruggen en sluizen. In de vakanties ging ik weleens mee en dan zag ik van alles voorbijkomen, van gigantische vrachtschepen tot sleepboten. Als kleine jongen zei ik al gauw: dat wil ik later worden, kapitein op een mooi schip. Ik voelde me altijd aangetrokken tot het water. Mijn opa werkte als visserman maar ik zag in de visserij geen toekomst voor mij.”
Pieter ging al als tiener in de zeevaart aan de slag en voer negen jaar lang door Europa, van de Middellandse Zee tot Scandinavië, waarvan de laatste drie jaar als kapitein. “Het was drie maanden op en drie maanden af. Wanneer ik thuis was, verveelde ik me een beetje en heb ik een sleepboot gekocht. Gewoon als hobby, ik had niet de intentie om er meer mee te doen. Ik hielp vrienden en kennissen en combineerde dit met mijn werk op de zeevaart. Maar na een jaar of vier liep mijn hobby een beetje uit de hand. Ik kreeg het steeds drukker. Op een gegeven moment had ik bijna geen tijd meer om de zee op te gaan en heb ik mijn baan opgezegd.”
Het is dan 1995 en de 25-jarige Pieter besluit voor zichzelf te gaan beginnen. “Ik heb toen een serieuzere sleepboot gekocht, de Aegir 2, waarmee ik in de beginjaren veel werkzaamheden verrichtte voor aannemers. Ik deed toen heel veel baggerwerk in de natte aannemerij.”
Sleepbedrijf Bootsma groeide gestaag door, kocht er een tweede boot bij en besloot zich meer te gaan richten op speciale transporten. “De afgelopen tien jaar hebben we ons echt volledig gespecialiseerd in bijzonder transport. Denk aan het vervoer van bruggen, allerlei grote constructies en scheepscasco’s. We doen heel veel werk voor vrijwel alle jachtbouwers in het noorden van het land, zoals het slepen van nieuwe schepen van de loods naar de zee.” Het gaat soms om luxe jachten van wel 110 meter lang. “Zo’n schip kost al gauw 2 miljoen per meter, dus tel maar uit wat je achter je aan sleept”, zegt Bootsma met een glimlach. Hij kijkt er al lang niet meer van op als de eigenaar een mondiaal bekende ondernemer is. “Donald Trump heeft eind jaren negentig hier in Makkum een bootje gehad. Hij had een schip gekocht uit een James Bond-film en voor een refit is dat schip naar Makkum gekomen om het helemaal aan zijn eisen aan te passen. Ik heb toen dit schip, de Trump Princess, naar zee gesleept.”
"Zo’n schip kost al gauw 2 miljoen per meter, dus tel maar uit wat je achter je aan sleept”
De afgelopen jaren groeide Sleepbedrijf Bootsma uit tot een onderneming met drie sleepboten: Aegir 3 (met 6 ton trekkracht), Statum (13 ton) en Vigilant (13 ton). Laatstgenoemde is de trots van het familiebedrijf. De Vigilant is een spiksplinternieuw schip dat in december 2024 te water ging. “Door de komst van Wessel hebben we veel meer ruimte gekregen om werk aan te nemen”, licht Pieter Bootsma toe. “Daarom hebben we de Vigilant laten bouwen.
"We maken een mooie groei door en ik vertrouw Wessel blindelings; hij kan alle transporten slepen.”
Vader en zoon zijn nog niet nadrukkelijk bezig met de verre toekomst. Het begrip bedrijfsopvolging is geen dagelijks gespreksonderwerp tussen de mannen. “We hebben het er eigenlijk nooit echt serieus over gehad”, zegt Wessel. “We hebben het nu heel mooi voor elkaar met z’n tweeën, samen met onze twee stuurmannen, en hopelijk blijft m’n vader voorlopig nog lekker doorwerken.”
“Kijk, als Wessel niet in het bedrijf was gestapt, had ik de Vigilant niet laten bouwen”, vertelt Bootsma senior. “Ik zie hoeveel aardigheid Wessel in het werk heeft en ik wil straks wel een mooi bedrijf achterlaten."
"Ik wil ervoor zorgen dat alles goed op rit staat en toekomstbestendig is.”
De 55-jarige Bootsma heeft zich voorgenomen om over een jaar of vijf een stapje terug te doen. “Als ik zestig ben, wil ik geen werkweken meer draaien van zestig uur. Maar ik zal altijd als back-up voor Wessel actief blijven. Ik zou het natuurlijk prachtig vinden als hij het straks wil overnemen. En nee, je moet mij niet van de één op de andere dag thuis op de bank laten zitten, dan gaat het waarschijnlijk niet goed. Zo lang het kan, zal ik bezig blijven.”
Bootsma denkt de laatste tijd weleens terug aan vroeger, toen hij even oud was als zijn zoon nu, en zijn eerste stappen zette als zelfstandig ondernemer. “Ik zeg altijd: het schippersvak kun je leren, maar het ondernemersvak is iets heel anders. Ik denk niet dat je als midtwintiger al precies kunt weten wat er allemaal bij het ondernemerschap komt kijken. Ik vind echt wel dat Wessel op deze leeftijd al veel verder is dan ik destijds. Wanneer we samen naar klanten gaan voor een offerte heeft hij al zoveel goede input. Als we een jaar of vijf à tien verder zijn, is hij in mijn ogen helemaal klaar voor het ondernemerschap.”