Veilig en correct je boot ankeren
Als er geen vasteland is om aan te meren, dan ga je voor anker. Een boot ankeren klinkt eenvoudig. Je gooit toch gewoon je anker in het water? Maar zo simpel is het niet. Je kan dit niet zomaar op elke plek doen en je moet goed bepalen waar je je anker het water in laat, zodat je niet te ver afdrijft. Dit heeft te maken met de wind en de lengte van je ankerlijn / -ketting (i.c.m. de diepte van het water). Op deze pagina vertellen we je graag hoe je correct en veilig je boot kan ankeren.
Wat is ankeren?
Je boot ankeren doe je dus als er geen vasteland is om aan te meren, maar je je boot wel wilt zekeren om op dezelfde plek te blijven liggen. Dat doe je bijvoorbeeld omdat je wilt zwemmen vanaf je boot, omdat je rustig wilt genieten op een vaste plek op het water of omdat je motorpech hebt. Om je boot te kunnen ankeren heb je, vanzelfsprekend, een anker nodig. Een anker is een zwaar metalen object dat aan de boot bevestigd wordt door middel van een ankerlijn of een ankerketting. Het anker zorgt er voor dat je boot vast zit aan de bodem van het water en niet door de wind of golfslag van plek verandert.
Wat voor ankers zijn er?
Er zijn verschillende soorten ankers. In de meeste gevallen is een anker voorzien van een weerhaak, waarmee het anker zichzelf in de ondergrond onder het wateroppervlakte haakt, zodat het niet wegdrijft. In de keuze voor een type anker is het belangrijk om te kijken naar het type vaargebied (op zee en getijdenwater heb je een groter en zwaarder anker nodig dan op binnenwateren), het soort bodem (op een slappe ondergrond heb je een anker nodig met grote vloeien/handen) en het formaat van de boot (een zware boot heeft een groter en zwaarder anker nodig). Enkele veelgebruikte soorten ankers zijn:
Ingravende ankers
Ingravende ankers zijn het meest voorkomende type ankers. Dit type ankers werken door middel van ingraving. Door de trekrichting van de boot graaft het scherpe deel van de anker zich in de bodem. Als er voor een langere tijd gelegen moet worden of met zware stroming is dit type anker niet aan te raden.
Stokloze ankers
Deze ankers zie je steeds meer tegenwoordig. Van oudsher werden altijd stokankers gebruikt. Dit zijn de traditionele ankers zoals je ze vaak op een scheepmans tattoo ziet. Stokloze ankers nemen een stuk minder ruimte in en zijn daardoor veel eenvoudiger in het gebruik.
Paalankers
Paalankers worden vaak in zachtere bodemsoorten gebruikt. Dit soort ankers zijn permanent en maken dan ook geen onderdeel uit van de boot zelf. Een paalanker kun je zien als een paal die al in het water is geplaatst, waar je vervolgens je boot zelf aan kunt meren.
Zuigankers
Zuigankers zijn holle palen die net als paalankers permanent in de waterbodem worden geplaatst. Door een vacuüm in de paal te creëren kan deze zeer grote krachten weerstaan.
Waar je aan moet denken bij het ankeren van een boot
Om veilig en correct je boot te ankeren moet je met een aantal dingen rekening houden. De bodem, de diepte van het water en de locatie.
Soort bodem
Het is belangrijk dat je weet op welke soort bodem je je boot wil ankeren. Er zijn verschillende soorten bodems waar je rekening mee moet houden. Met welk type bodem je te maken hebt kun je vaak zien op (online) bodemkaarten. We onderscheiden daarin de volgende type bodems van zacht naar hard:
- Zand (afkorting: s)
- Modder (afkorting: m)
- Klei (afkorting: cy)
- Grind (afkorting g)
- Stenen (afkorting st)
- Rots (afkorting r)
Een zachte bodem (zoals zand) geeft een anker minder weerstand dan een hardere bodem (zoals modder) waardoor het anker kan verplaatsen. Op een erg harde bodem (zoals stenen of rotsen) kan het lastig zijn om je anker goed in de bodem te laten haken.
Het is belangrijk om te weten dat de bodems aan de oever van een rivier of kanaal vaak bedekt zijn met stenen. Hoe dichter je bij de zee komt, hoe harder de bodem is. En op plekken waar het water niet vrij door kan stromen is de bodemsoort vaak erg zacht.
De diepte van het water
Het is ook belangrijk om de diepte van het water te weten als je je boot wil ankeren. Als het water erg diep is heb je meer ankerlijn nodig om je anker naar de bodem te laten zakken. Het is aan te raden om bij rustig weer een ankerlijn lengte te gebruiken van 4 keer de waterdiepte en bij onstuimig weer een lengte van 6 keer de waterdiepte. Het anker moet altijd plat op de grond komen te liggen om goed te kunnen haken / zich goed in te kunnen graven. Om te weten wat de waterdiepte is kan je een dieptemeter gebruiken.
De lengte van de totale ankerlijn die geadviseerd wordt om aan boord te hebben is 4-6 keer de waterdiepte. Voor de een gemiddeld rondje pleziervaart heb je er genoeg aan om minimaal 25 meter aan ankerlijn aan boord te hebben.
De locatie
Houd op je locatie rekening met de ruimte om je boot heen. Zorg voor voldoende ruimte ten opzichte van het land en andere boten. Je mag je boot in principe op bijna elke plek ankeren. Er zijn wel een aantal uitzonderingen op deze regel die er voor moeten zorgen dat schippers dit op een veilige manier doen voor de rest van de scheepvaart:
- Je mag alleen liggen op een plek waar je andere scheepvaart niet hindert; dus niet op een vaarroute of de route naar een ligplaats!
- Je mag geen ligplaats innemen, zoals ankeren bij een plek waar een schip aan wal zou kunnen liggen.
- Je mag niet ankeren onder bruggen of hoogspanningskabels.
In sommige gevallen staat ook expliciet aangegeven dat je niet mag ankeren (en aanmeren) door middel van borden. Enkele veelvoorkomende borden die aangeven dat je op deze plek niet mag ankeren zijn:
Hoe kan je je boot ankeren?
Je weet nu waar je op moet letten voordat je je boot gaat ankeren. Als je je boot daadwerkelijk gaat ankeren, volg dan de volgende stappen:
- Zoek een goede plek uit, waar je anderen niet tot last bent
- Bepaal de waterdiepte en bodemsoort
- Bepaal hoeveel lijn je nodig hebt
- Vaar langzaam tegen de wind in naar de plek waar je wilt ankeren
- Laat de benodigde hoeveelheid lijn geleidelijk naar de bodem zakken terwijl je langzaam achteruit vaart met de stroming
- Trek het anker vast door even stevig achteruit te varen
Helemaal zorgeloos op het water
Je kan nu veilig en correct je boot ankeren. Om écht zorgeloos te kunnen genieten op het water is het belangrijk dat je de vaarregels kent en dat je je boot goed onderhoud (vaarklaar maken, wintercheck etc.) en natuurlijk dat je je boot goed verzekerd. Met een bootverzekering van TVM ben je altijd uitgebreid verzekerd. Benieuwd wat je nog meer kan doen om je veiligheid te waarborgen? Bekijk dan onze preventietips.