Brandpreventie een kwestie van nadenken
Niemand wordt wijzer van een brand- of rookschade aan boord. De beroepsvaart-klanten van TVM verzekeringen zijn er sinds 2017 bijna 100 keer mee geconfronteerd. Volgens de experts van de afdeling scheepvaart had de brand in de meeste gevallen voorkomen kunnen worden. Of had tenminste de schade kunnen worden beperkt. Lees hieronder hoe.
De brandoorzaak blijkt vaak gerelateerd te zijn aan werkzaamheden (“heet werk”) van derden, bijvoorbeeld op de werf of bij de machinefabriek. Tussen de betrokken partijen worden er niet altijd goede afspraken gemaakt met betrekking tot preventieve maatregelen en de brandwacht.
Wie is er aansprakelijk?
De meeste werven en machinefabrieken werken onder Metaalunie voorwaarden. Hiermee beperken zij hun aansprakelijkheid enorm en zijn zij in beginsel nauwelijks aansprakelijk te stellen. De werf of machinefabriek meldt vaak dat men er van uit gaat dat het risico van het aangenomen werk is verzekerd door de eigenaar. Daarmee wordt gewerkt onder de paraplu van de verzekering van het schip en dus voor risico van de eigenaar. Dus maakt de werf een fout, dan komt de rekening naar de scheepseigenaar die vervolgens wordt geconfronteerd met een eigen risico en de veelal onverzekerde bedrijfsschade. Daarbij verslechterd de schadestatistiek van de eigenaar wat op den duur weer kan leiden tot een hogere verzekeringspremie.
Zet het zwart op wit
Als niet duidelijk is wie waarvoor aansprakelijkheid heeft genomen, kunt u als scheepseigenaar weinig. Hetzelfde geldt voor TVM verzekeringen wanneer wij de proberen de schade voor u te verhalen. Als u wel hebt vastgelegd: ‘de werf houdt brandwacht’ en ‘de werf zorgt voor brandblus voorzieningen’, dan is het een ander verhaal. Wij zien dat dit nu nog weinig wordt vastgelegd. Bij de minste of geringste miscommunicatie ontstaat er brand en ligt u onnodig een week langer bij de werf. Met directe schade én inkomstenderving als gevolg. Daar zit echt niemand op te wachten.
Stel dat u naar de werf moet en er komt vuur aan te pas (zogenaamd “heet werk”), is het dan zo raar om voorafgaand het werk een werkoverleg te houden, de afspraken op papier te zetten en er van beide kanten een handtekening onder te zetten? Het is geen gewoonte voor de binnenvaart maar als we het nou eens allemaal gaan doen, is iedereen er zo aan gewend.
Brandwacht
Een brandwacht kan een medewerker van de werf zijn, de schipper zelf of iemand die extern wordt ingehuurd. Als voor alle betrokken partijen maar volstrekt duidelijk is wie de rol van brandwacht op zich neemt en dat die persoon ook serieus met deze belangrijke taak om gaat. We horen wel eens dat de eigenaar het doet, maar vervolgens tijdens het observeren vier, vijf telefoontjes krijgt en elders op het schip aanwezig moet zijn. Begrijpelijk dat u als eigenaar ontzettend druk bent, maar een brandwacht behoort ten alle tijden op het werk toezicht te houden.
Onderschatting
De risico’s van heet werk worden duidelijk te laag ingeschat. En dat komt natuurlijk ook doordat het heel vaak net wél goed gaat. Maar denk aan de kleine brandblusser die in de voorwoning ligt waar u niet snel bij kan, brandslangen die honderd meter verderop liggen, zonder druk er op, of lek zijn. Dit kan voorkomen worden met duidelijke afspraken over brandpreventie.
Pleiten voor werkoverleg
Eerst nadenken, dan doen, daar komt het vaak op neer. U hoeft echt niet uren te vergaderen, een effectief overleg van slechts vijf tot tien minuten voor aanvang van het werk kan al genoeg zijn om een brand of rookschade te voorkomen.
- Wat moet er die dag/week gedaan worden?
- Wat zijn de risico’s? Hoe beperken we die?
- Wie doet wat en op welke manier?
- Wie doet de brandwacht?
Zoom in op de taken van die dag
- Onder de generator bevindt zich vet of olie. Dat moet worden schoongemaakt voordat met de werkzaamheden gestart wordt.
- Er moet een brandblusser of een brandslang op druk bij worden geplaatst.
- Gebruik lasdekens nodig om de omgeving te beschermen tegen vonken en lasspetters.
- De nooduitgang van de machinekamer moet toegankelijk zijn.
- Er moet een brandwacht aanwezig zijn. Hoe staat deze in contact met degene die het heet werk uitvoert en wie doet wat in geval van brand?
En de financiële consequenties? Omdat wij een coöperatie zijn, komt dat uiteindelijk altijd in de premie terug. De schipper schiet er uiteraard ook niets mee op. Als uw woonhuis afbrandt, is de herbouwwaarde meestal verzekerd. In de binnenvaart gaat het regelmatig over de vervangingswaarde. Als een generatorset van vijftien jaar oud vervangen moet worden, dan krijgt u geen nieuwe terug, maar de vervangingswaarde van de set. Samengevat is het alleen maar ellende.”