Een kijkje in de keuken van een klassiek binnenvaartgezin

"Ondernemer worden is een goede keuze geweest"

Het ondernemerschap bevalt Adriaan en zijn vrouw Ingrid opperbest. In 2012 zei Adriaan nog stellig dat een eigen schip geen grote wens was. Negen jaar later wil hij niks anders meer. “Het is echt heerlijk zo. Je hebt alles zelf in de hand en je bent overal bij betrokken. Ondernemer worden is gewoon een erg goede keuze geweest.” Van zetschipper naar een eigen schip; dat is natuurlijk best een grote stap. Je moet alles zelf gaan doen en dat was in het begin aftasten en spannend. “Ik heb nog veel kunnen vragen aan mijn oud-werkgever. Met vragen over het ondernemen kon ik bij hem terecht. Op die manier ben ik er geleidelijk ingerold. Het is een mooi avontuur. Je weet niet wat de dag van morgen je gaat brengen. Verlang je naar structuur, dan past de binnenvaart niet bij je.”

Groot contrast

In tijden van gesloten scholen vanwege corona kan het contrast tussen de stuurhut en het woongedeelte van het schip niet veel groter zijn. In een slaapkamer worden Zoom-calls met medeleerlingen over het huiswerk van vandaag gehouden. In de woonkamer is een klein mannetje druk in de weer met zijn speelgoedauto’s. Aan de keukentafel wordt geconcentreerd huiswerk gemaakt. Ingrid aanschouwt het geheel en let op de jongste telg van het binnenvaartgezin. Het schip vaart ondertussen gewoon door. De ramen van de woonkamer zijn als een lijst van een levend schilderij. Een winters zonnetje met een schilderachtig wolkendek leidt tot betoverende vergezichten over de Waal.

Enkele meters boven het woongedeelte zit Adriaan aan het roer. In het stuurhuis heerst een serene rust. Hij houdt alles nauwlettend in de gaten. Uit portofoons klinken af en toe onverstaanbare stemmen. “Dat schip gaat de ander inhalen. Dat wordt even doorgegeven”, ontcijfert hij. Vanaf Haaften wordt er naar Cuijk gevaren, want daar worden vandaag al zijn containers gelost. In ‘normale’ tijden zou het doordeweeks niet zo druk aan boord geweest zijn. Normaliter gaan er drie kinderen naar het internaat. Ingrid zat voorheen ook met enige regelmaat aan het roer, maar dat is nu nauwelijks nog te combineren met het thuisonderwijs en het verzorgen van de kinderen. Al wordt er nog weleens afgewisseld. “In de coronaperiode merk ik dat de band met de kinderen sterker is geworden. Dat is mooi om te merken. Je ziet ze nu voor je eigen ogen zich ontwikkelen. Maar tegelijkertijd merk je ook dat de kinderen hun energie maar lastig kwijt kunnen raken op het schip.”, vertelt Adriaan.

Liever op het water dan aan de wal

Het echtpaar groeide op aan de wal. Adriaan in Opheusden en Ingrid in Sint-Annaland. Adriaan komt uit een chauffeursfamilie, maar besloot het over een andere boeg te gooien. Een vriendin van zijn moeder was een schippersdochter. Adriaan besloot de stoute schoenen aan te trekken en vroeg of hij eens mee mocht varen op het schip. “Toen was ik direct verkocht. Daar heb ik echt nooit van spijt gehad. Dat was een hele fijne eerste kennismaking. Vijf jaar later was ik schipper. En nu zit ik hier”, vertelt Adriaan tevreden.

Het gezin bezit naast het schip ook een huis in Krimpen aan de IJssel. Een uitvalsbasis om af en toe aan wat anders dan werk te denken. “Het is fijn voor de afwisseling. Eens in de maand zijn we als gezin een paar dagen daar. Ingrid gaat nu in coronatijd elke week een dag met de kinderen naar het huis. Dat is goed voor ze. Vaak begint het bij mij na een dag alweer te kriebelen en heb ik zin om weer te gaan varen. Dat blijft toch het mooiste wat er is.”

Andere tijden

Hoeveel er in een aantal jaren kan veranderen ondervonden Adriaan en Ingrid toen ze op zoek waren naar een internaat voor hun kinderen. “We wilden ze zo’n 12 jaar geleden voor het internaat in Werkendam inschrijven. Er was geen plek meer en we werden geadviseerd om verder te kijken. Toen kwamen we bij het internaat in Krimpen aan den IJssel uit. Daar was nog wel plek voor onze kinderen en we hebben daar ook een huis gekocht. Inmiddels zijn er al enkele afdelingen van internaten gesloten, want er is nauwelijks aanwas. Zo zie je maar hoeveel er kan veranderen in zo’n periode.”

Er is een tekort aan personeel in de binnenvaart. De sector is flink bezig om van alles te verzinnen om aantrekkelijker te worden. Maar of dat genoeg is durft Adriaan niet te zeggen. “Het aantrekken van nieuwe mensen en duurzaamheid zijn belangrijke thema’s. Dit schip heb ik nog niet zo heel lang, dus duurzame keuzes kan ik financieel gezien gewoon nog niet maken. En dat speelt bij veel schippers. Je komt al snel op de motoren uit en dat zijn hele grote investeringen. Iedereen doet wat hij of zij kan, maar ik wacht het nog even af. Er is net aangekondigd dat er subsidies komen voor een schonere binnenvaart, dus ik ga me daar eens goed in verdiepen. Wellicht dat er toch iets mogelijk is om schoner te gaan varen. Als er meer financiële ruimte is, dan gaan we ermee aan de slag.”

Zoek de balans

Het is een komen en gaan van kinderen in de stuurhut terwijl het schip bijna in Cuijk is. Wisselend komt er een gezinslid buurten. Er staat ook een box in het stuurhuis, waar zo af en toe de kleinste van de familie ligt. Adriaan kijkt voor zicht uit en wijst naar de wal. “Weet je wat het mooie is? Al vaar ik dezelfde route tig keer, het went niet. Je ontdekt altijd weer iets nieuws. Dan zie je ineens een kasteeltje en dan valt je ineens weer iets anders op aan een dorp. Dat is prachtig.”

Het nadeel van dit leven is volgens Adriaan de balans tussen het werk en het privéleven. “Nee zeggen is lastig. Voor je het weet ben je toch weer zes dagen van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de weer. Vrije tijd schiet er dan weleens bij in.” Maar door het harde werken was er de ruimte om een groter schip, de MS Sincero, anderhalf jaar geleden aan te schaffen. “Ik heb inmiddels ook personeel. Twee maanden lang woont er op het voordek steeds een matroos. Hij helpt en ondersteunt me met allerlei zaken. Daardoor kan mijn vrouw gemakkelijker van boord. Ze heeft de ruimte om de kinderen op te halen van en weg te brengen naar het internaat. Na twee maanden wisselt een andere matroos hem af. Dus dat is top. Engels heb ik dankzij die gasten geleerd, lacht hij”.

“Of ik nog dromen heb? Poeh, dat is een lastige. We hebben het goed en onze kinderen zijn alles voor ons. Het avontuur en andere wateren in het buitenland verkennen, dat is nog wel een droom. Maar ik heb geen idee of we dat ooit nog gaan doen. Het doel is nu hard werken zodat ik straks wat gas terug kan nemen en nog meer kan genieten van de kinderen en het leven. Het belangrijkste vind ik om mijn kinderen een goede toekomst te kunnen bieden.”