Rijden in het donker: zo blijft u veilig onderweg

In het donker is uw zicht beperkt. Uw pupillen verwijden zich, waardoor uw blikveld kleiner wordt en u minder scherp ziet. Obstakels, belijning, medeweggebruikers en veranderingen in de weg zijn lastiger te onderscheiden. Daarnaast vraagt nacht- of avondrijden extra concentratie — dat kost energie en maakt u sneller moe. 

Oplossing: geef uw ogen even de tijd om te wennen aan het donkere licht voordat u wegrijdt. Vertrek uitgerust en voorkom vermoeidheid door voldoende rust en goede nachtrust.

Er zijn meerdere zaken waar u op kunt letten om het zicht vanuit de cabine te optimaliseren:

• Houd ruiten (voorruit, zijruiten) en spiegels schoon — vuil, insectenresten of vocht beperkt het zicht.
• Zorg dat (digitale) spiegels en camerasystemen goed afgesteld zijn. Dode hoeken voorkomen is essentieel.
• Vermijd reflecties en verblinding door dashboardverlichting of cabine-inrichting: dim de verlichting, verwijder losse objecten die reflecteren of het zicht belemmeren.
• Houd ventilatie op orde. Te warme cabines maken slaperig; frisse lucht verhoogt alertheid. Stel de temperatuur bij voorkeur tussen ongeveer 18–26 °C in.

Afhankelijk van uw situatie kan het nuttig zijn om een check te doen met bijvoorbeeld de CabineZichtCheck — zo ziet u of alles klopt, van ruiten en spiegels tot ventilatie en verlichting.

Rijden in het donker vraagt meer focus. Afleiding — zoals een telefoon — vergroot het risico op fouten. Daarom is het verstandig om telefoons stil te zetten of uit het zicht te leggen.

Let ook op uw eetpatroon: een zware nachtelijke maaltijd kost energie om te verteren en kan uw alertheid verminderen. Lichtere maaltijden en voldoende (luchtige) pauzes helpen. 

Gebruik middelen om alert te blijven:

• Ventileer de cabine of zet een raam op een kier voor frisse lucht.
• Wissel regelmatig uw blik — kijk niet constant recht vooruit of naar één punt. Zo voorkom je tunnelvisie of vermoeidheid door monotone waarneming.
• Overweeg af en toe korte stops, bijvoorbeeld bij slaperigheid of licht verminderd zicht

In het donker zijn inschattingen van snelheid, afstand en wegverloop lastiger. Daarom geldt:

• Houd extra volgafstand. Dit geeft u meer reactietijd bij onverwachte situaties.
• Kijk verder vooruit — gebruik straatverlichting, reflectoren, belijning en verkeersborden als referentiepunten om de weg en bochten eerder te zien.
• Vermijd verblinding door tegenliggers: kijk langs de rechter wegmarkering in plaats van direct naar koplampen.

Als het weer slecht is (regen, mist, gladheid), pas dan uw snelheid extra aan en houd rekening met verminderde grip en zicht.

Als u merkt dat het zicht ’s nachts slechter wordt — bijvoorbeeld door minder scherp zicht, verblinding door lichten, moeite met afstand inschatten — dan is een oogmeting aanbevolen. Regelmatig uw ogen laten controleren verhoogt veiligheid aanzienlijk. Hiervoor hebben we de oplossing Goed Voorzien.

Een bril met gele lenzen (nachtbril) kan helpen bij zichtbaarheid in het donker: zo filtert u schittering (van koplampen, reflecties) en verbetert u contrast.

Veiligheid is niet alleen een individuele verantwoordelijkheid — ook werkgevers en planners spelen een rol. Met een preventiebeleid kunt u:

• Checklists gebruiken (voor vertrek, cabine, verlichting, lading, etc.), zoals via de CabineZichtCheck of algemene veiligheidschecklists.
• Bewustwording creëren bij chauffeurs over nachtrijden, vermoeidheid en veiligheid. Bijvoorbeeld via trainingen, workshops of de preventietools van TVM.
• Een structurele aanpak hanteren: voertuigcontrole, periodieke checks, planbare rustperiode, cabine-instellingen en reflectie op rijgedrag. Zo verlaagt u structureel het risico op ongevallen en schades.

Dit sluit aan op het bredere thema Veiligheid onderweg van TVM — waardoor nachtrijden niet losstaat, maar onderdeel is van een volledige preventiestrategie.