Voorkomen is beter dan genezen. Onder dat motto is TVM onlangs gestart met het Schadepreventieteam. Maar wat doet dit vierkoppige team precies? En: Wat merken de klanten ervan? “We willen de sector verzekerbaar houden.”
Het gesprek in Meppel is al een poosje aan de gang, als Hendrik de Jonge zijn hand opsteekt. In de drie kwartier ervoor hebben hij, George Lagerburg, Ernst Geluk en Harm Mannak gedreven verteld over het belang van het door hen geïnitieerde TVM schadepreventieteam. En nu wil hij graag een oproep doen. “We hebben niet alle wijsheid in pacht, hè”, stelt hij bescheiden. “Als er klanten zijn die met ons mee willen denken, die ons willen adviseren in het nog verder verbeteren van de sector; wees welkom. Uiteraard treden we graag met diegenen in contact.”
“Als er klanten zijn die met ons mee willen denken, die ons willen adviseren in het nog verder verbeteren van de sector; wees welkom. Uiteraard treden we graag met diegenen in contact.”
De Jonge, Mannak, Geluk en Lagerburg vormen met het elkaar het onlangs opgerichte TVM schadepreventieteam. En naar aanleiding daarvan zijn de collega’s deze middag met elkaar aangeschoven op kantoor van het gastvrije TB Shiprepair. Doel van het gesprek is om aan klanten een goed beeld te schetsen van wat het team precies gaat doen. Wat klanten gaan merken. Welke voordelen ze moeten gaan ervaren. Maar in hun missie om schades te reduceren wordt nadrukkelijk dus óók de expertise van de ervaringsdeskundigen, de schippers dus, niet over het hoofd gezien.
“We willen de sector verzekerbaar houden”
“We willen de sector verzekerbaar houden”, stelt De Jonge. “Als er ervaringsdeskundigen zijn die een idee hebben hoe schade verder beperkt kan worden, nemen we zo’n advies graag ter harte. Aarzel dus niet om ons te bellen. Sommige schippers doen dit zelfs al. En dat is fijn, stellen we zeer op prijs. Want hoe meer mensen hun ervaringen delen, des te beter dat is voor de totale sector.”
Veel treffender kunnen de leden van het Schadepreventieteam zichzelf niet presenteren. Aanvaringen en ongelukken tegengaan is in het belang van iedereen. En daarbij is elke suggestie, vinden ze, van harte welkom. “Het is heel prettig om te merken dat onze klanten zo betrokken zijn, we moeten het tenslotte samen doen”, zegt Lagerburg, relatiebeheerder scheepvaart bij TVM. “Met elkaar streven we naar een sector waarin er geen schades meer zijn. Want, heel simpel: minder schades heeft talloze voordelen. Het leidt tot minder uitval van schepen, tot minder imagoschade voor de sector. En, niet onbelangrijk, tot lagere premies voor onze klanten.”
Aanvaringen of ongelukken helemaal voorkomen is natuurlijk een illusie. Waar gehakt wordt vallen nu eenmaal spaanders, zeker ook op de soms onstuimige binnenwateren. Feit is desondanks dat er, meer dan ooit, behoefte is aan nóg meer preventie. Al was het maar omdat de statistieken dit uitwijzen. Het aantal schademeldingen neemt weliswaar af, de totale schadelast is de afgelopen jaren steeds met zo’n tien procent per jaar toegenomen. Dit als gevolg van onder meer stijgende staalprijzen, arbeidskrapte op de werven en naar boven bijgestelde lonen van technisch personeel.
“De impact van zo’n schade moet je niet onderschatten”
Aan een schadepost van zo’n 50.000 euro zit je als schipper tegenwoordig snel na een aanvaring. En, minstens zo pijnlijk: vaak ligt zo'n schip daardoor dagenlang stil. Dit met alle nare (financiële) effecten die daarbij komen kijken. “De impact van zo’n schade moet je niet onderschatten”, zegt Lagerburg. “Denk alleen al aan de reizen die schippers in zo’n periode mislopen, terwijl het personeel doorgaans gewoon doorbetaald moet worden. De gevolgen zijn vaak groot.”
Hoe zorgen ‘we’ ervoor dat dit in de toekomst níet meer gebeurt?
En voor dat leed wil TVM’s schadepreventieteam, met daarin experts op het gebied van commercie, schadebehandeling en data, de schippers behoeden. En dat kan, denken ze, wanneer er nog duidelijker in kaart wordt gebracht wat de aanleiding is van een bepaald type schade. Wanneer er een rode lijn kan worden ontdekt in de aard van de ongelukken. Ofwel: Wat is er precies gebeurd? En: Hoe zorgen ‘we’ ervoor dat dit in de toekomst níet meer gebeurt?
Het is een mooi gezicht, in Meppel, de bevlogenheid die bij De Jonge, Mannak, Geluk en Lagerburg van hun gezichten spat wanneer ze dit thema uitvoerig bespreken. “Weet je”, zegt Mannak, schadebehandelaar en planner bij TVM. “Uiteraard hebben we op basis van onze data al een behoorlijk beeld van de verschillende type schades die er zijn en hoe ze tot stand zijn gekomen. Feit is ook dat dit beeld nog veel concreter kan. Onder meer daarop gaan we ons als Schadepreventieteam toeleggen. Hoe duidelijker tot uiting komt hoe een bepaalde schade tot stand komt, hoe beter we daarop in de toekomst kunnen anticiperen.”
"Hoe duidelijker tot uiting komt hoe een bepaalde schade tot stand komt, hoe beter we daarop in de toekomst kunnen anticiperen.”
Geluk, inhakend: “Er zijn talloze vragen die je na een aanvaring kunt stellen aan de schipper. Of de aanvaring ’s nachts gebeurde, of juist vroeg in de ochtend. Of eraan voorafgaand een wissel van de wacht heeft plaats gevonden. Welke rol de weersomstandigheden eventueel speelde. En, ook interessant: Op welke plek de aanvaring zich voordeed en onder welke omstandigheden. En die vragen zúllen we onze klanten ook voorleggen, mochten ze met zo’n aanvaring of ongeluk te maken krijgen. Deden we uiteraard al, maar nu gaan we dat doen aan de hand van een vaste vragenlijst.”
Lagerburg, in aanvulling op de woorden van zijn collega: “Stel dat je na een reeks aan aanvaringen dan een bepaald patroon ziet, bepaalde overeenkomsten ontdekt in de totstandkoming ervan. Op zo’n moment kun je daar dan lering uit trekken. Dan kunnen we andere schippers nadrukkelijker wijzen op bepaalde risicofactoren. Heb je het weer: voorkomen is beter dan genezen.”
"Dan kunnen we andere schippers nadrukkelijker wijzen op bepaalde risicofactoren. Heb je het weer: voorkomen is beter dan genezen.”
Voorkomen is beter dan moeten repareren. Deze zin, of varianten erop, weerklinkt met enige regelmaat. Juist omdat de zin in de meest fundamentele zin de essentie van het Schadepreventieteam duidt. Het nieuwe orgaan wil ervoor zorgen dat er binnen afzienbare tijd beduidend minder schades zullen ontstaan in de binnenvaart. En daarbij ligt de focus in eerste instantie op de relatief kleine schades, tot zo’n 50.000 euro. “Een veel duurdere schade, zoals een stuurhutschade, zien we natuurlijk ook het liefst niet”, stelt De Jonge. “Ga maar na: Zouden we er daarvan jaarlijks drie minder hebben, scheelt dat moeiteloos honderdduizenden euro’s aan schade -en daarmee aan premie. Om nog maar te zwijgen over het leed van de betrokkenen, die bij een aanvaring met hun stuurhut geregeld in directe nood komen en tijdens zo’n gebeurtenis soms zelfs moeten vrezen voor hun leven. Maar wij richten ons met het schadepreventieteam vooral op de schades, waarvan we denken dat we die qua aantal wat makkelijker kunnen minimaliseren de komende jaren.”
Bekend is al langer dat veel schades te voorkomen zijn door een goede reis-voorbereiding. Niet voor niets introduceerde TVM enige jaren terug al de VaarVeiligCheck, eenvoudigweg omdat uit schadecijfers en diverse studies blijkt dat menselijke fouten verband houden met ruim negentig procent van de ongevallen. In die check krijgen schippers vragen als: Wat is de laagste brug op uw route? Wat is de doorvaarhoogte? Wat is de minst gepeilde diepte? Zijn de spudpalen ingetrokken? Wat is de diepgang op uw route? “We snappen heel goed dat een ondernemer druk is, dat hij of zij heel veel te doen heeft op een dag”, stelt Geluk. “Feit is ook dat een goede voorbereiding uiteindelijk alleen maar tijd en geld oplevert. Ligt je stuurhut eraf, ben je immers veel verder van huis. Een goede voorbereiding kan je veel zorgen besparen.” Harm, instemmend knikkend: “Doe wat je doet met aandacht. Goed voorbereid je reis beginnen, gaat makkelijker door vooraf een paar cruciale vragen te beantwoorden.”
"We hechten al jaren waarde aan een goede reisvoorbereiding, vandaar ook de introductie van onder meer de VaarVeiligCheck."
Interessante vraag in dit verband: Hoe zit het eigenlijk met de clausule reisvoorbereidingen, die in januari 2026 in overleg met de ondernemers wordt geïntroduceerd voor specifieke polissen van de verzekeringen van de Scheepvaart? Ook daarover geven de leden van het TVM schadepreventieteam volledige openheid van zaken. “Kijk”, zegt De Jonge. “We hechten al jaren waarde aan een goede reisvoorbereiding, vandaar ook de introductie van onder meer de VaarVeiligCheck. Maar daarin gaan we nu nog een stukje verder. Wanneer een schipper bij een aanvaring of ongeluk betrokken raakt, verwachten we dat hij kan aantonen dat hij alle voorbereidingsmaatregelen in acht heeft genomen. Het moet niet zo zijn dat een ongeluk het gevolg is van het niet goed voorbereid zijn. Dat de schipper bijvoorbeeld geen rekening heeft gehouden met de waterstand. Valt hem in die zin wél wat te verwijten, dan heeft dat gevolgen voor de kosten die we dekken. Dan betalen we niet automatisch het hele schadebedrag. Dat doen we uiteraard wél wanneer zo’n aanvaring of ongeluk geen causaal verband heeft met het niet invullen van de reisvoorbereiding.”
Aan helderheid geen gebrek, zoveel is wel duidelijk. De onderhoudende middag in Drenthe loopt al op zijn eind, als Lagerburg het gesprek nog eens kernachtig samenvat. “Schade voorkomen, of in ieder geval beperken; dat willen we”, besluit hij. “Dat is in het belang van ons allemaal.”
Met de check willen we binnenvaartschippers helpen om schade te voorkomen, door hen aan de hand van vijf belangrijke checks voor te bereiden op hun reis.
